فهرست مطالب
عنوان
صفحه
مقدمه
1
فصل اول:کلیات
1 - 1 شرح و بیان مسئله پژوهشی -
3
1 - 2 اهمیت وارزش تحقیق -
3
1 - 3 فرضیه تحقیق -
4
1 - 4 اهداف تحقیق مورد نظر -
4
1 - 5 معانی امامت در لغت -
4
1 - 6 امامت دراصطلاح -
5
1 - 7 خلافت یا امامت -
8
1 - 8 امامت از اصول یا فروع)فقهی یاکلامی( -
10
1 - 9 مسئله امامت از دیدگاه قرآن -
12
1 - 10 معرفت وشناخت امام -
15
1 - 11 تشبیه امام به قلب -
17
فصل دوم:بررسی مسئله امامت از دیدگاه شیعه اثنی
عشری
2 - 1 بررسی مفهوم واژه شیعه -
19
2 - 2 ظهورشیعه -
20
2 - 3 شیعه اثنی عشری -
22
2 - 4 تحلیل معنای رافضیه -
23
2 - 5 ضرورت وجود امام -
25
2 - 5 - 1 ضرورت وجود امام از نظر ابن سینا -
27
و
2 - 5 - 2 ضرورت وجود امام از نظر سید مرتضی -
27
2 - 6 دلایل عقلی نصب امام -
28
2 - 6 - 1 بررسی قاعد لطف به عنوان مهمترین دلیل -
عقلی نصب امام 28
معنی لطف و اقسام آن
29
دیدگاه علامه حلی در باب لطف
30
نظر شیخ مفید در باب لطف
31
نظر علامه طباطبایی در باب لطف
32
نظر شهید مطهری در باب لطف
33
تقریری بر برهان قاعده امکان اشرف
34
ضرورت وجود انسان کامل از نظر سهروردی
35
تفاوت قاعده لطف و قاعده امکان اشرف
36
2 - 7 دلایل نقلی نصب امام -
38
2 - 8 وجود نصب امام از جانب خداوند -
43
دیدگاه شیعه اثنی عشری در باب ضرورت نصب امام
بر خداوند 43
2 - 9 عصمت امام -
45
2-9-1 اثبات عصمت -
46
2-9 - 2 دیدگاه علامه حلی در باب عصمت -
48
2 - 9 - 3 دیدگاه لاهیجی در باب عصمت -
49
2 - 9 - 4 عصمت امام از نظر شیخ صدوق -
50
2 - 9 - 5 دیدگاه سید مرتضی در باب عصمت -
51
2 - 10 علم امام -
52
ز
2 - 10 - 1 مسئله عام غیب امام
55
2 - 10 - 2 منابع علم امامان -
57
2 - 11 امام تأویل کننده آیات قرآن -
60
2 - 12 سایر صفات امام -
61
2 - 13 امام موعود شیعه اثنی عشری -
64
2 - 13 - 1 غیبت امام -
65
2 - 13 - 2 غیبت امام هم لطف است -
66
2 - 13 - 3 استدلال شیخ صدوق بر وجود امام غایب -
68
2 - 13 - 4 بررسی دیدگاه متکلمان در مورد سبب غیبت -
70
2 - 14 دلیل ذکر نشدن اسامی ائمه در قرآن -
71
فصل سوم:بررسی امامت از دیدگاه اسماعیلیه
3 - 1 اسماعیلیه -
74
3 - 2 گوشه ای از زندگی اسماعیل بن جعفر -
76
3 - 3 گوشه ای از زندگی محمد بن اسماعیل -
76
3 - 4 اسامی متعدد اسماعیلیه -
77
3 - 5 فرقه های مختلف اسماعیلیه -
78
3 - 6 امامت از نظر اسماعیلیه -
81
3 - 7 دیدگاه اسماعیلیه در باب چگونگی تعیین -
امام
84
3 - 8 دلایل ضرورت انتخاب امام از جانب خداوند -
86
3 - 9 دیدگاه اسماعیلیه درباب عصمت امام -
88
3 - 10 تأویل -
89
3 - 10 - 1 دیدگاه حمیدالدین کرمانی در باب تأویل -
91
ح
3 - 10 - 2 فواید امر تأویل و اسماعیلیه -
93
3 - 11 مسأله بداء -
94
3 - 12 سلسله مراتب دعوت از نظراسماعیلیه -
97
3-13 امام صامت و ناطق -
101
3-14 تقسیم بندی امام به امام مستقر و مستودع -
102
3-15 وظایف پیروان اسماعیلیه در برابر امامان -
103
3-16 نظر اسماعیلیه در باب ظهور -
105
فصل چهارم:بررسی مسئله امامت از دیدگاه اشاعره
4-1 اهل سنت و مسئله خلافت -
108
4-2 صحابه و جریان مرجعیت دینی بعد از -
پیامبر)ص(
110
4-3 شکل گیری مکتب اشاعره -
112
4-4 ابوالحسن اشعری و سیر مکتب اشاعره -
114
4-5 نگاهی کوتاه به اصول عقاید اشاعره -
117
4-6 تعریف امامت از نگاه متکلمان اشاعره -
121
4-7 دیدگاه اشاعره درباب نصب امام -
122
4 - 7 - 1 بررسی نظر قاضی ابوبکر باقلانی در مورد -
چگونگی تعیین امام 124
4-8 اهل حل وعقد چه کسانی هستند؟ -
127
4-9 وظایف امامت از دیدگاه متکلمان اشاعره
128
4-10 دیدگاه اشاعره در باب علم امام -
130
ط
4-10 شاخصه های امام از نظر اشاعره -
130
4-11 نظر اشاعره در مورد عزل خلیفه فاسق و -
ستمکار
132
نتیجه گیری
135
منابع و مآخذ
137

چکیده
هدف ما در این رساله بررسی مسئله امامت از دیدگاه شیعه
اثنی عشری، اسماعیلیه و فرقه اشاعره می باشد. آنچه که در
این رساله دارای اهمیت می باشد این است که دو فرقه ی اثنی
عشری و اسماعیلیه از نظر اعتقادی بسیار به هم نزدیک و وجوه
مشترک آن ها بیش از موارد اختلاف است، نزدیکی فکری آن ها در
مسائلی چون وجوب و ضرورت امام، عصمت امام، وظایف و شئون
امام و همچنین مسئله ولایت مورد انکار هیچکس نیست. اما
اشاعره که فرقه ای از اهل سنت است اختلاف قابل توجهی با این
دو فرقه ی شیعی دارد به طوری که رویکرد اشاعره به امامت
رویکردی فرع انگارانه است نه اعتقادی و امامت از نگاه آنان
واجب کفایی است، در کل اشاعره امامت را به عنوان یک قضیه ی
مصلحتی باور دارند و آن را جزء فروع دین دانسته و به افعال
مکلفین برگردانده اند، لذا در نظر آنان وجوب امامت شرعی است
و شخص واجد الشرایط، از سوی مسلمانان به امامت برگزیده می
شود.
واژه های کلیدی: امامت، شیعه اثنی عش