براي نوشتن از زندگي حافظ آن هم به شكل روائي به ناچار بايد به سراغ تاريخ رفت . اما حافظ را در قالب خشك تاريخ قرار دادن باز از هر كار ديگري سخت تر است .

از همه بدتر اينكه او نه تنها كاري به كار تاريخ نداشته است كه تاريخ نيز كاري با او نداشته است . آنچنان كه نامش در جهان در هيچ كدام از وقايع تاريخي دوران زندگي اش نيامده است آنچنان كه گوئي در جهان افسانه ها زندگي كرده است .

اما حافظ را با تاريخ چه كار ؟ او فراتر از زمان تقويمي و تاريخي سير مي كرده است. در زماني ازلي و جاوداني از اين روست كه شعرهايش مرزهاي زماني و مكاني را در نورديده است .

باري حافظ را در بستر تاريخ و خط خشك زمان قرار دادن عذابي است سخت اليم . كاري كه كرده خوشايند بسياري از كسان نيست . كتاب ديوان يكي از نامبردارترين دفترهاي شعر فارسي است . اين كتاب نوار انديشه هاي شاعري است كه در بخش عمده اي از قرن هشتم زندگي را گذرانده است .

قرني كه ملت ما بس ناهمواري به خود ديده . جنگها ،ستيزها ،شكستها ،زوال و خشونت آميخته با رياي مذهبي مبارزالدين مظفر . قرني كه رواج ريا و تزوير در لباس دفاع از دين ، از مظاهر بارز است .

حافظ حافظه ماست . شعر او سرشار از انديشه هاي عميق حكمي و عرفاني و احساسها و عواطف ژرف انساني .

حافظ و شاه شيخ

صد سال از يورش مغولها مي گذشت . هنوز در ميان ويرانه بسياري از شهرها و آبادي ها گوسفندان علف مي چريدند . چه كاخهاي با شكوهي كه لانه جغدها نشده بود چه كتابهاي باارزشي كه زير خاك نپوسيده بود . در قرن هفتم هنوز نواده هاي چنگيز در گوشه و كنار اين سرزمين حكمراني ميكرد . در رگهاي آنها هنوز خون سوزان و سركش چنگيز جاري بود بت پرستي را رها كرده و مسلمان شده بود لذا هنوز خوي انساني بدست نياورده بودند . با اين حال نامهاي ايراني بر خود ميگذاشتند و در لباس

و.......